در تاریخ هفدهم مردادماه 1377ش، محمود صارمی خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی مستقر در مزارشریف بههمراه 8 نفر از کارکنان سرکنسولگری ایران در این شهر توسط عوامل گروه تروریستی طالبان به شهادت رسید. شورای فرهنگ عمومی کشور در اولین سالگرد این واقعه؛ از آن پس، روز 17 مرداد را به پاس قدردانی از مقام و حرفه شهید محمود صارمی «روز خبرنگار» نامید.
.
• از دورترین زمانها تاکنون بشر برای آگاهی و دست یافتن به اطلاعات آنچه پیرامون او میگذرد، به اموری دست یازیده است تا نسبت به تحقق این خواسته اقدام کند و در این راه نیز از ابزار و امکانات مختلفی نیز مدد جسته است که از آن جمله میتوان به بهرهگیری از رسانهها اشاره کرد. اما مهمتر از مقوله رسانهها، مسئله رسانهسازان است: خبرنگاران.
• «خبرنگاران» رسالت خطیری بر عهده دارند، زیرا ارتباط دائم آنها با یکدیگر، اقشار و طبقات جامعه و نیز زیر نظر داشتن فعالیتهای مختلف بهمنظور انعکاس درست و دقیق رویدادها اقتضا میکند که دقت، صراحت و صداقت بهعنوان مشخصههای یک خبرنگار موفق را بههمراه داشته باشد و از سوءاستفاده و یا بیتوجهی نسبت به این حرفه پراهمیت اجتناب ورزد.
• اخبار و رویدادها، عامل تعیینکنندهای در نگرشها، بینشها و موضعگیریهای کلان است. بنابراین ناقلان اخبار، سهم مهمی در چگونگی اتخاذ تدابیر و موضعگیریهای کلان میتوانند داشته باشند چرا که این گروه قادرند با نوع و فرم تنظیم اخبار، میزان توجه و اعتنا یا بیاعتنایی گروهها و مسئولان را نوسان بخشند.
• مطبوعات سالم، وامدار مدیران و روزنامهنگاران سالمی است که با تعهد و تخصص خود زمینه شکوفایی استعدادهای ذاتی و نیز تهیه خوارکهای سالم مطبوعاتی را فراهم میآورند. وقتی تغذیه روحی و فکری جامعهای سالم باشد، این سلامت در همه لایههای زندگی افراد تسری خواهد یافت.
• در آئین روزنامهنگاران متعهد؛ صداقت، صراحت، شجاعت در بیان و رعایت امانت از اصول اجتنابناپذیر این صنف بهحساب میآید. اطلاعرسانی دقیق و بهموقع؛ یکی از وظایف خبرنگاران است تا ضمن ارتباط با مسئولین و دستگاههای اجرایی، مسائل مطرح در سیاستگذاریها و طرحهای مختلف را به آگاهی جامعه رسانیده تا اولاً از حقوق تکتک افراد جامعه دفاع کرده و ثانیاً تلاش و فعالیتهای نهادها در معرض قضاوت عموم قرار گیرد.
• امروزه ارتباطات بهقدری حائز اهمیت است که گاهی عدم اعتنا به این مقوله مهم و یا بهرهبرداری نادرست و ناقص از آن میتواند بر سرنوشت ملت تأثیر گذارده و آن را به بیراهه کشاند و این از آن جهت است که اطلاعات و آگاهیها، لازمه مواجهه با قدرتهای بزرگ است. بنابراین روزنامهنگاران بهعنوان عضوی از نظام ارتباطاتی میتوانند سهم مهمی در این ارتباط ایفا نمایند.
• خبرنگاران افزون بر اینکه میتوانند با ارسال بهموقع اخبار و گزارشها، مردم و مسئولین را از وقایع جاری مطلع سازند به همان میزان میتوانند با استفاده از شگردهای فنی و هنری خود، حساسیتهای فراوانی را ایجاد کنند که حتی از کنترل افراد و متولیان نیز خارج شود لذا این صداقت و تعهد خبرنگار است که واقعیت را آنچنان که هست بنمایاند و از افراط و تفریطی که میتواند منجر به جنجال و یا بیاعتنایی شود، بپرهیزد.
• خبرنگاران معمولاً با انسانهای مختلف، مکانهای مختلف و موضوعات مختلفی سروکار دارند؛ حتی گاهی برای تهیه گزارش از شهری به شهر دیگر و یا به کشور دیگری سفر میکنند تا به انجام مأموریت خود همت گمارند. این فرصت که زمینه آشنایی با دیگر اشخاص و امکنه را فراهم میسازد، برای تجربه اندوختن مغتنم است و عموماً تجارب ارزنده، خاطرات ماندگار و خلق آثار تازه رهآورد اینگونه خبرنگاران است که میتواند در بسیاری از مواقع شنیدنی و خواندنی بلکه آموختنی باشد.
• خبرنگاری در کار خود موفق است که از مسائل حرفهای خود باخبر باشد، دارای انگیزهای قوی باشد و استعدادی خلاقه داشته باشد، ارزشها و هنجارهای جامعه را مراعات کند و بهآرامی و با شکیبایی در نقهنظرها و نوشتههای هدفدار خود بهدنبال کشف حقیقت باشد و همواره نکتهیابی و تیزنگری را نصبالعین خود قرار دهد و از همه بالاتر، حضور خداوند را در همه حالات باور داشته باشد.
• یکی از عناصر مهمی که همیشه مورد توجه روزنامهنگاران میباشد، عنصر زمان است. شناخت مقتضیات زمان و درک درست از موقعیت سیاسی و فکری جامعه میتواند در خدمترسانی یک خبرنگار و تلاش برای رفع یک معضل یا تشویق یک حرکت مثبت و یا پیشگیری از وقوع حادثهای مؤثر واقع افتد.
بنابراین به همت خبرنگارانی که تعهد را سرلوحه کار قرار میدهند و مقتضیات زمان را در نظر میگیرند، جامعه از بروز تنشها و تبلیغات کاذب مصون خواهد ماند؛ در غیر این صورت بهواسطه بمبارانهای تبلیغاتی، موجی از بیاعتمادی، بیثباتی و جوسازی علیه یکدیگر در جامعه بهوجود خواهد آمد. خبرنگار، راوی وقایع است و صداقت، مهمترین شرط روایت. کذاب، راهزنی است که گوهر اعتماد مخاطبان را میرباید.
• شهرها و روستاهای کنونی پرجمعیتتر و پرارتباطتر از گذشتهاند. علاوه بر آن، ساکنان آنها با شهرها و روستاهای دیگر و حتی نقاط دورافتاده جهان بهسهولت ارتباط برقرار میکنند. زندگی اجتماعی جوامع مختلف در هم تنیده شده و حادثهای در یک نقطه دنیا گاه همه جهان را تحت تأثیر قرار میدهد و زندگی انسانها را متحول میسازد؛ لذا کسب اطلاع از وقایع جهان، شرط زندگی غیرمنفعلانه امروز است. از همینرو، جهانخواران و راهزنان انسانیت به تأسیس بنگاههای خبرپراکنی اقدام کرده و از این طریق بهدنبال سمت و سو دادن به اطلاعات و انگیزههای بشرند.
• مسئولیت خطیرِ خبرنگار متعهد، یافتن حقیقت، افشای توطئههای خبری خبرگزاریهای وابسته و ترفندهای قدرتهای اهریمنی است و ادای این مسئولیت، گاه جان و آبروی خبرنگار را به مخاطره میاندازد. اما در ایران اسلامی جانبازی و ایثار فرزندان انقلاب، همیشگی و فراموشنشدنی است.
منبع: ایمنا